A nervozoheni shpesh? Ja disa hapa të thjeshtë për t’u qetësuar

Teknikat mund të të ndihmojnë të përballosh ngritjet dhe uljet e jetës së përditshme.

Artikull i Jancee Dunn – New York Times:

Kam një vend të çuditshëm ku më pëlqen të shkoj kur ndihem e trazuar: në marketin Stop & Shop në qytetin tim.

E gjithë përvoja më qetëson — muzika e viteve ’80, zbukurimet për festa (që i vendosin gjithmonë për dy festa përpara) dhe shijet e reja të patatinave.

Të afërmit e mi e dinë këtë “zakon” timin. Ndonjëherë, kur e telefonoj shoqen më të ngushtë pas një dite të keqe, ajo më thotë: “E di vetë ku duhet të shkosh.”

Ka shumë mënyra për të përballuar emocionet e përditshme, më tha Marc Brackett, drejtor themelues i Qendrës së Inteligjencës Emocionale në Yale.

Ai ka krijuar një metodë që quhet RULER — Recognize (Njih), Understand (Kupto), Label (Etiketo), Express (Shprehu) dhe Regulate (Rregullo) — që përdoret në mbi 5,000 shkolla në SHBA.

Në librin e tij të ri “Dealing With Feeling: Use Your Emotions to Create the Life You Want” ai e shpjegon këtë proces. Pika e theksuar është vetëdija emocionale — dhe kjo është qëllimisht, thotë ai:

“Nëse nuk e di çfarë po ndien, është e vështirë të dish çfarë të bësh me ato ndjenja.”

Dr. Brackett thotë se mund të kalosh nëpër këto hapa shumë shpejt dhe bëhen më të lehtë me praktikë. Ja si i shpjegon ai:

1. Njih (Recognize)

Ne përjetojmë një lumë emocionesh pa ndërprerje, shumicën e të cilave as nuk i vëmë re. Por ndonjëherë, ato shpërthejnë papritur dhe na befasojnë.

Hapi i parë është të ndalesh dhe të pranosh se po ndien diçka mjaft të fortë sa për ta vënë re.

Ky hap është i vlefshëm sepse, siç thotë profesori Karthik Gunnia nga Universiteti i Nju Jorkut, “nëse përpiqemi t’i shtypim apo t’i injorojmë ndjenjat, ato vetëm rriten.”

Kur ndien diçka, bëj një “skanim të trupit” — vëre nëse ka ndonjë ndjesi të re që të jep ndonjë shenjë për mënyrën si ndihesh.

Për shembull, Dr. Gunnia thotë se kur ndihet i shqetësuar, e ndien në stomak; kur është i zemëruar, ndjen shtrëngim në kraharor.

Edhe një mendim si “nuk e di çfarë po ndiej, por ndiej shumë” është një fillim i mirë.

2. Kupto (Understand)

Pasi të pranosh se ndien diçka që kërkon vëmendje, ulu me atë ndjenjë dhe bëhu kurioz për të.

Pyet veten: Pse po ndihem kështu? A e shkaktoi dikush këtë reagim? Ishte një ngjarje, apo një kujtim? A po vërej ndonjë model që përsëritet te reagimet e mia?

Për shembull, autorja tregon se shpesh ndihej e trishtuar pasi pastronte dhomën e vajzës së saj adoleshente. Pasi qëndroi me atë ndjenjë, kuptoi se çdo herë shihte një folé bosh në pemën jashtë dritares — simbolikë që lidhej me ndjenjën e “fëmijës që rritet e largohet”.

3. Etiketo (Label)

Studimet tregojnë se vetë veprimi i vënies së emrit ndjenjave e ul stresin psikologjik.

Dr. Brackett këshillon të përdorësh sa më shumë fjalë përshkruese për t’i identifikuar ndjenjat e tua.

Nëse je i stresuar, përpiqu të zbërthesh më tej: A je i mbingarkuar? I shqetësuar? I frikësuar?