Bota prej muajsh është në prag të luftës së tretë botërore, pse Amerika po provokon Kinën tani?

Kur menduam se marrëdhëniet ndërkombëtare mes Perëndimit dhe Lindjes nuk mund të ishin më të nxehta se sa janë për shkak të luftës pesëmujore në Ukrainë, vizita e kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-së, Nancy Pelosi në Tajvan e ngriti më tej temperaturën.

Kështu ministri i Jashtëm kinez Wang Yi kërcënoi në mënyrë dramatike se "ata që luajnë me zjarrin do të vdesin në të".

Kina / Kreu i diplomacisë kineze tundi gishtin me inat: Kushdo që fyen Kinën do të dënohet

Ishte një referencë, me sa duket, për atë që Kina e quan inkurajimin e Amerikës për pavarësi të plotë për këtë komb ishull të panjohur ndërkombëtarisht, i cili është zyrtarisht dhe ligjërisht pjesë e "një Kinës" dhe bie nën sovranitetin e Pekinit, por ka qenë jashtë kontrollit të tij për më shumë se 70 vjet.

Një kërcënim pothuajse identik u bë javën e kaluar nga vetë presidenti kinez Xi Jinping, në një bisedë me presidentin amerikan Joe Biden, i cili e siguroi atë më kot se "Uashingtoni kundërshton fuqishëm përpjekjet e njëanshme për të ndryshuar status quo-në ose për të minuar paqen dhe stabilitetin përgjatë ngushticës së Tajvanit".

Hakmarrja ushtarake kineze për vizitën në Tajvan

Ndërkohë, Kina tashmë ka filluar të zbatojë kërcënimet e saj - tashmë të enjten ajo njoftoi nisjen e stërvitjeve ushtarake në shkallë të gjerë, d.m.th., detare dhe ajrore me municion të vërtetë, në gjashtë zona rreth të gjithë Tajvanit, me tre zona që cenojnë ujërat territoriale të Tajvanit. Siç raporton BBC, të dy aeroplanmbajtëset kineze me anije luftarake shoqëruese janë nisur drejt ngushticës së Tajvanit.

Kina / Kina bllokon Tajvanin: Si janë stërvitjet ushtarake me të cilat Xi Jinping rrethoi ishullin pas vizitës së Nancy Pelosi

"Bota përballet me një zgjedhje midis demokracisë dhe autokracisë. Vendosmëria e Amerikës për të ruajtur demokracinë këtu në Tajvan mbetet e hekurt", tha Pelosi nga takimi i sotëm me presidentin tajvanez Tsai Ing-wen në Taipei.

Pelosi tashmë është larguar nga Tajvani, por ka lënë pas një situatë mjaft të rrezikshme.

Si qëllim parësor, pra justifikimin e vizitës së saj ndezëse në një kohë kur dëgjojmë pothuajse çdo ditë për kërcënimin e një lufte të tretë botërore që askush nuk e dëshiron, Pelosi vuri në dukje synimin e saj për të treguar "qartësisht pa mëdyshje" se SHBA "nuk do braktis" Republikën Demokratike të Kinës, siç quhet zyrtarisht Tajvani.

"Tani, më shumë se kurrë, solidariteti amerikan me Tajvanin është vendimtar. Ky është mesazhi që ne po sjellim këtu sot", tha Pelosi.

Pozicioni i Kinës është, natyrisht, krejtësisht i kundërt dhe plot zemërim dhe përbuzje të pambuluar për atë që regjimi komunist e interpreton si hipokrizi dhe paskrupulltizëm amerikan.

"Shtetet e Bashkuara po shkelin sovranitetin e Kinës nën maskën e demokracisë", vuri në dukje Wang, regjimi i të cilit këmbëngul se ribashkimi i Tajvanit me Kinën nuk mund të parandalohet dhe se do të ndodhë në një mënyrë ose në një tjetër.

Ajo që provokon në radhë të parë Kinën në këtë vizitë është përshtypja e krijuar prej saj - se SHBA-ja e njeh pavarësinë e Tajvanit dhe e trajton atë si një shtet sovran dhe jo si një provincë renegat, siç e konsideron Kina. Interesante, megjithatë, kjo nuk është hera e parë që Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve viziton Tajvanin - Newt Gingrich e bëri këtë për herë të fundit në vitin 1997, kështu që reagimi ekstrem i Pekinit është edhe më i çuditshëm.

Por kritikat ndaj Pelosit, e cila mban një nga postet më të larta në aparatin shtetëror amerikan, vijnë nga shtëpia. Disa media amerikane kanë publikuar analiza dhe komente kritike për vizitën e saj ditët e fundit.

“Nëse vizita e Pelosit – një qortim personal për presidentin kinez Xi Jinping, i cili e ka bërë marrjen e Tajvanit një mision ekzistencial – përkeqëson përgjithmonë marrëdhëniet tashmë të dobëta SHBA-Kinë dhe ndez atë që disa e shohin si një përplasje superfuqish të pashmangshme, mund të rezultojë të jetë një llogaritje e gabuar kolosale”, shkruan Stephen Collinson në një analizë për CNN .

Vizita vetëm mund të forcojë vendosmërinë e Xi dhe të minojë durimin e tij për ta rikthyer Tajvanin nën sundimin e tij, paralajmëron ai.

Autori i njohur dhe kolumnisti i New York Times, Thomas Friedman, e vlerësoi vizitën e Pelosit si "plotësisht të pamatur, të rrezikshme dhe të papërgjegjshme" dhe beson se "asnjë e mirë nuk do të vijë prej saj".

Kina / Sa e fortë është ushtria kineze?

Në të njëjtën rubrikë, ai kujtoi se Biden dhe këshilltari i tij për sigurinë kombëtare, Jake Sullivan, kishin bërë përpjekje të mëdha në disa takime të vështira me zyrtarët kinezë për të bindur Xi-n që të mos i jepte presidentit rus Vladimir Putin ndihmë me armë, të cilën ai thuhet se i kishte kërkuar nga Kina përballë humbjeve katastrofike në Ukrainë. Tani ajo përpjekje mund të ishte e kotë.

Përveç kësaj, siç theksohet nga shumë media perëndimore, Xi ka një kongres partie së shpejti për të fituar një mandat të tretë presidencial, që sigurisht është një kohë e keqe për të testuar vendosmërinë e tij në lidhje me Tajvanin.

Washington Post, nga ana tjetër, theksoi se "politika e jashtme e suksesshme kombinon parimet e larta me ekzekutimin e zgjuar dhe në kohë" dhe se vizita në Tajvan nuk ishte e mençur, sepse kushti i kohës së mirë nuk ishte qartë.

Gjëja e fundit që SHBA-së i nevojitet në kohën e luftës në Ukrainë është shpërqendrimi në formën e një krize tjetër në ngushticën e Tajvanit, si ajo që zgjati për tetë muaj nga 1995 deri në 1996, përfundon Washington Post.

Dhe kjo u provokua nga një gjest i ngjashëm simbolik - vizita e presidentit të atëhershëm të Tajvanit në Universitetin Amerikan Cornell, ku ai mbajti një leksion. Dhe më pas Kina u përgjigj me stërvitje ushtarake rreth ishullit, por edhe duke lëshuar raketa mbi të, të cilave SHBA-të iu përgjigjën duke dërguar forcën më të madhe detare në zonë që nga Lufta e Vietnamit, duke përfshirë dy aeroplanmbajtëse me grupe beteje të lidhura, të cilat më në fund detyruan Kina të heqë dorë.

Por Kina sot është shumë më e fortë ushtarakisht dhe ekonomikisht, dhe shumë më luftarake dhe agresive në skenën botërore se 26 vjet më parë.

Pelosi, e cila është 82 vjeçe dhe mund të humbasë lehtësisht vendin e saj në Kongres pas zgjedhjeve të përgjithshme në dhjetor, kjo mund të jetë vizita e saj e fundit zyrtare jashtë vendit.

Pse Biden nuk mund ta ndalonte Pelosin?

Por avokimi i saj për demokracinë dhe të drejtat e njeriut në Kinë dhe territoret që ajo pretendon nuk është nga dje - në vitin 1991, vetëm dy vjet pas masakrës famëkeqe në sheshin Tiananmen në Pekin, kjo kongresmene dhe dy kolegë shpalosën një pankartë me një kushtim për protestuesit pro-demokracisë që u vranë brutalisht nga ushtria kineze.

Nëse duhet besuar mediat amerikane, sipas të cilave Biden dhe administrata e tij e kundërshtuan privatisht këtë arratisje, kjo do të thotë se Pelosi vendosi dëshirën e saj për një gjest goditës në fund të karrierës politike përpara interesave strategjike të SHBA-ve, por edhe të vetë Tajvanit.

Dhe kjo nuk është aspak shenja dalluese e një udhëheqësi serioz dhe të përgjegjshëm. Por nëse Biden ishte vërtet kundër, është edhe më e vështirë të kuptohet se si ai nuk mund të arsyetonte me Pelosin, e cila i përket një dege të veçantë të qeverisë, por vjen nga e njëjta Parti Demokratike dhe duhet të jetë në të njëjtën gjatësi vale me presidentin amerikan.

Fatkeqësisht, çmimin më të madh për mosfunksionimin dhe dritëshkurtësinë e Uashingtonit do ta paguajë vetë Tajvani. Le të shpresojmë që ky çmim të jetë vetëm ekonomik përmes sanksioneve tregtare tashmë të shpallura, dhe jo ushtarake. /Nacionale/