Traumat: qysh e shkatërrojnë vetëbesimin e fëmijve marrëdhëniet toksike?
Të jesh i kushtëzuar si fëmijë për t'i parë marrëdhëniet toksike si pothuajse normale, mund të parandalojë një të rritur të krijojë lidhje dashurie. Mendja moderne është një kolonë ku ekspertët diskutojnë çështjet e shëndetit mendor që po shohin në punën e tyre. Me një të folur të mirë dhe në dukje e sigurt, Xhejni* erdhi në terapi si një grua beqare, 55-vjeçare pas një vargu marrëdhëniesh "toksike". Në seancën tonë të parë, ajo pyeti veten pse po tërhiqte burra që nuk ishin të disponueshëm emocionalisht dhe pse ndihej e inatosur pasi kaloi disa muaj në një marrëdhënie me këta burra.
Si dikush që nuk kishte kërkuar kurrë terapi. Xhejni fillimisht ishte e kujdesshme për jetën dhe marrëdhëniet e saj dhe e kuptova se donte që unë ta shihja atë si të përsosur. Ishte e qartë për mua se ajo po përpiqej të ishte tepër pozitive për jetën dhe nuk ishte plotësisht në kontakt me emocionet e saj. Ne vazhduam të ndërtonim besim në marrëdhënien tonë terapeutike me një ritëm të ngadaltë dhe të qëndrueshëm të eksplorimit emocional dhe Xhejni rrëfeu se ajo ka luftuar për të mbajtur çdo marrëdhënie të shëndetshme romantike nga adoleshenca e saj e vonë deri më tani.
E pyeta për marrëdhënien e prindërve të saj kur ajo ishte duke u rritur. Xhejni heshti dhe, pas një kohe, ajo ndau kujtimet e shikimit të nënës së saj duke u dhunuar verbalisht dhe fizikisht nga babai i saj në shumë raste. Ajo më tha se ai ishte një furnizues i mirë për familjen, por nëna, motra dhe Xhejni u trajtuan në mënyrë të tmerrshme, veçanërisht kur babai i saj kishte konsumuar alkool. Ajo tha se megjithëse sjellja e dhunshme e babait të saj ishte e njohur gjerësisht brenda familjes dhe lagjes së gjerë, flitej rrallë për këtë. Ajo kurrë nuk kërkoi ndihmë për dhunën në familje që përjetoi dhe u largua nga shtëpia e familjes në fund të adoleshencës për t'i shpëtuar mjedisit të vështirë dhe abuziv, shkruan The Guardian, transmeton Nacionale.
Me pak vetëvlerësim për shkak të komenteve mizore dhe nënçmuese të babait të saj, ajo filloi një lidhje me një burrë 12 vjet më të madh se ajo dhe u fejuan brenda pak muajsh nga ditëlindja e saj e 20-të. Megjithatë, i fejuari i saj i atëhershëm filloi ta abuzonte verbalisht me të në mënyrë të ngjashme me të atin, duke komentuar gjithçka, nga pamja e saj deri tek mënyra se si ajo i kryente punët e shtëpisë. Ajo gjithashtu zbuloi se ai po e tradhtonte. Xhejni tha se kjo "e shtypi atë", edhe pse thellësisht ajo e dinte se marrëdhënia nuk ishte e shëndetshme.
Ajo vazhdoi të kishte disa marrëdhënie të tjera dhe dëshironte dëshpërimisht fëmijë në fund të të 20-tave, por besonte se rritja e fëmijëve në një shtëpi të paqëndrueshme pa dy prindër të dashur do të ishte një gabim. Ajo tha se kurrë nuk donte që një fëmijë të përjetonte atë që bëri ajo dhe motra e saj.
Pasi ndau këto histori me mua, Xhejni filloi të lidhej me zemërimin dhe indinjatën e saj. Ajo donte të shkonte dhe t'i tregonte botës për sjelljen e babait të saj pasi dëshironte dëshpërimisht të dëgjohej dhe të kuptonte. Ajo tha se ishte ndjerë e heshtur për një kohë të gjatë. Ky është një reagim mjaft tipik dhe i kuptueshëm nga të mbijetuarit e traumës së fëmijërisë. Të qenit i sinqertë dhe të qëndroni në mbrojtje të së vërtetës suaj inkurajohet në terapi, por është e rëndësishme të kuptoni se ku jeni në rimëkëmbjen tuaj. Kur një histori traumatike nuk është e integruar ende mirë, emocionet tona mund të na pushtojnë dhe mund të shkaktojnë këputje në marrëdhëniet me veten dhe të tjerët. Mund të jetë më tej traumatizuese të ndajmë historitë tona shumë shpejt, përpara se të bëhet pjesë koherente e narrativës sonë të jetës.
Për disa muaj, Xhejni dhe unë punuam së bashku për të përpunuar traumën e saj dhe për të eksploruar se si mund të ketë penguar mundësinë që ajo të jetë në një marrëdhënie të sigurt dhe të dashur. E inkurajova Xhejnin të kalonte më shumë kohë për të kuptuar të kaluarën e saj dhe për të eksploruar se kush ishte në të vërtetë. Ajo kaloi pesë javë në një qendër trajtimi, duke kërkuar ndihmë për varësinë dhe depresionin. Në terapinë në grup, Xhejni mësoi se nuk ishte vetëm me historinë e saj dhe e lejoi veten të mbështetej emocionalisht nga anëtarët e grupit, terapistët dhe një psikiatër.
Siç thotë Dr Peter Levine: "Trauma nuk është ajo që na ndodh, por ajo që mbajmë brenda në mungesë të një dëshmitari empatik." Trauma psikologjike mund të vijë në shumë forma dhe përshkruan dëmet e qëndrueshme të shkaktuara si rezultat i ngjarjeve shqetësuese të cilat mposhtin aftësinë natyrale të trupit tonë për të zgjidhur dhe shëruar nga ato ngjarje.
Një formë e traumës, të cilën hulumtimi e ka identifikuar se shkakton dëme veçanërisht serioze dhe afatgjata, njihet si trauma "komplekse", e njohur zakonisht si trauma e fëmijërisë. Fëmijët duhet të rriten në një mjedis të parashikueshëm, të sigurt dhe edukues për të zhvilluar një kapacitet të fortë për të përballuar sfidat e jetës dhe për të pasur marrëdhënie, karrierë dhe jetë të kënaqshme. Ndjenja jonë për veten zhvillohet në marrëdhëniet me kujdestarët tanë kryesorë, të cilët janë idealisht të sigurt, edukues dhe të besueshëm. Kur ky proces ndërpritet nga trauma, humbja ose ndonjë përvojë më pak se edukative, mund të na lërë të besojmë se nuk jemi të denjë për lidhje, dashuri dhe sukses. Aq shpesh, ne kuptojmë se diçka ka shkuar keq vetëm kur, si të rritur, përpiqemi të gjejmë marrëdhënie të dashura, të lumtura dhe funksionale, por nuk mundemi.
Xhejni tani e kupton se ishte kushtëzuar që në fëmijëri që t'i shihte marrëdhëniet toksike si pothuajse normale. Shumë nga marrëdhëniet e saj u formuan nga trauma që përjetoi në fëmijëri dhe për të krijuar marrëdhënie të shëndetshme, asaj i duhej të shëronte të kaluarën e saj.
Shërimi nga trauma komplekse kërkon kohë dhe përpjekje. Të gjithë e meritojnë mbështetjen për ta bërë këtë./ Përktheu: Leonora Kolukaj.
