"Identiteti im është vjedhur": Fotot e influencuereve evropiane përdoren për të promovuar propagandë pro-Trump në X
Luna, një grua 32-vjeçare që e përshkruan veten si 'mbështetëse e Trump MAGA' nga shteti i Wisconsin, ka fituar një numër të madh ndjekësish që kur u bashkua me X, më parë Twitter, në mars. Profili i saj është shndërruar në një megafon digjital për lëvizjen 'Make America Great Again', duke lavdëruar përpjekjen e ish-presidentit Donald Trump për rizgjedhje, duke promovuar teori konspirative kundër kundërshtarit të tij, zëvendës-presidentes Kamala Harris, dhe duke shpërndarë pikëpamjet republikane te gati 30,000 ndjekës, të cilëve u drejtohet si 'patriotë'.
'Më 29 korrik, @Luna_2K24 postoi një selfie në plazh me bikini duke pyetur ndjekësit e saj: 'A do ta mbështesnit Trump si President përjetë? Pyes veten nëse të gjithë ju mbështesni Trump për president ashtu si unë.' Postimi u pa nga rreth 54,000 njerëz.
Por Luna nuk është reale. Fotot e brunetës buzëqeshëse të postuara periodikisht në llogarinë @Luna_2K24 i përkasin Debbie Nederlof, një influencuese mode gjermane që jeton përtej Atlantikut dhe nuk do të votojë në zgjedhjet presidenciale të ShBA në nëntor. Kur CNN kontaktoi me 32-vjeçaren, një optikane e trajnuar dhe nënë e vetme që punon dy punë - si menaxhere e mediave sociale në një firmë inxhinierike dhe si modele për të mbledhur para për fëmijën e saj - ajo ishte e zemëruar dhe e zhgënjyer që fytyra e saj po përdorej për të promovuar propagandë pro-Trump në X.
'Për të qenë e sinqertë, reagimi im ishte 'çfarë dreqin?'. Kjo ishte përgjigjja ime, sepse nuk kam asnjë lidhje me Shtetet e Bashkuara. Me Trump, gjërat politike atje. Çfarë dreqin më intereson mua - nga një vend i vogël në Gjermani - për politikën e ShBA?' tha ajo.
Nederlof është një nga 17 gra të vërteta evropiane - influencuere të modës nga Holanda, Danimarka dhe deri në Rusi - fotot e të cilave janë vjedhur nga aktorë të panjohur për të promovuar Trumpin dhe partnerin e tij, senatorin JD Vance të Ohajos, në X, sipas një hetimi të CNN në bashkëpunim me Qendrën për Reziliencë të Informacionit (CIR). CIR është një ndërmarrje sociale jofitimprurëse, e cila e përshkruan veten si e përkushtuar për të ekspozuar abuzimet me të drejtat e njeriut. Ajo merr financime për projekte individuale nga qeveritë, OJQ-të dhe individët.
Llogaritë e rreme janë ndër 56 profilet në X të identifikuara nga CNN dhe CIR, duke përdorur një përzierje të hetimeve digjitale dhe mjeteve të kërkimit të imazheve të kundërta, që duket se janë pjesë e një fushate të koordinuar për të mbështetur biletën Trump-Vance përpara zgjedhjeve presidenciale të vitit 2024. Nuk ka asnjë tregues se fushata e Trump është e përfshirë.
Ekspertët thonë se kjo mund të jetë vetëm maja e ajsbergut. Një analizë e 56 llogarive pro-Trump zbulon një model sistematik të sjelljes joautentike. Të gjitha llogaritë përdorin fotografi të grave të bukura dhe të reja - shumë prej tyre të vjedhura, ndërsa të tjerat duket se janë gjeneruar nga AI - të cilat deklarojnë mbështetjen e tyre për Trump dhe përdorin hashtag-e si #MAGAPatriots, #MAGA2024 dhe #IFBAP (I Follow Back All Patriots). Në shumë raste, CNN dhe CIR gjetën që imazhet ishin manipuluar për të shtuar slogane të Trump dhe MAGA në veshje që përndryshe ishin pa markë, të gjitha me tituj që bëjnë thirrje për të dalë për të votuar.
Llogaritë gjithashtu postojnë mesazhe të ngjashme, që shpesh përfshijnë gabime në gjuhën angleze (një shenjë e mundshme e ndërhyrjes së huaj, sipas ekspertëve), dhe ndonjëherë ripostojnë njëri-tjetrin. Shumica janë krijuar në muajt e fundit dhe kanë parë rritje të shpejtë të ndjekësve të tyre; të gjitha japin vendndodhjen e tyre si në Shtetet e Bashkuara. Pesëmbëdhjetë nga llogaritë e rreme kanë shenja blu – që supozohet se tregojnë se janë verifikuar – dhe tetë nga ato janë identifikuar si duke përdorur imazhe të vjedhura.
CNN ka kontaktuar me X në lidhje me këto llogari, por nuk ka marrë përgjigje. Sidoqoftë, në 24 orët e fundit para publikimit, X ka hequr shumicën e llogarive.
CNN gjithashtu ka kontaktuar pothuajse të gjitha gratë e vërteta evropiane të identifikuara gjatë hetimit të përbashkët dhe ka arritur të intervistojë katër prej tyre.
Duke folur për CNN nga shtëpia e saj në qytetin e Trier-it, Gjermani, Nederlof tha se nuk ishte hera e parë që imazhet e saj ishin vjedhur dhe përdorur pa pëlqimin e saj. Por ajo kurrë nuk kishte parë që pamja e saj të përdorej për të promovuar ndonjë lloj agjende politike para kësaj.
Profili i rremë që përdor fotot e Nederlof ka postuar mesazhe të ngarkuara me konspiracione që pretendonin gabimisht se zgjedhjet e SHBA-së po manipuloheshin dhe se Trumpi ishte përballur me përpjekje të mëtejshme për vrasje, ndërsa gjithashtu përcjellte ndjenja anti-LGBTQ, anti-transgjinore, anti-vaksinim, raciste dhe ksenofobike.
Shfaqja e profileve në X vjen ndërsa gara presidenciale e vitit 2024 ndërmjet Harris dhe Trump intensifikohet, dhe ndërhyrja e huaj në zgjedhjet e vitit 2016 është ende e freskët në kujtesën kolektive të Amerikës. Pas fitores së Trump në vitin 2016, një debat u shfaq mbi rolin që luajtën 'trollet' ruse në ndihmën për ta zgjedhur atë, duke shpërndarë dezinformata dhe mesazhe të dizajnuara për të mbjellë ndarje mes elektoratit në platforma të mediave sociale si Facebook dhe atëherë Twitter.
Tetë vite më vonë, si peizazhi politik ashtu edhe ai digjital duken shumë të ndryshëm. Trump lançoi platformën e tij të mediave sociale, Truth Social, dhe miliarderi i teknologjisë Elon Musk bleu Twitter-in, duke rivendosur llogarinë e ish-presidentit. Dy burrat u shfaqën në bisedë në një chat X Spaces kohët e fundit, duke diskutuar zgjedhjet e vitit 2024 ndërsa ndanë përçmimin e tyre të përbashkët për mediat kryesore. Musk predikoi rëndësinë e lirisë së pakufizuar të shprehjes online, ndërsa Trump bëri të paktën 20 deklarata të rreme, duke filluar nga imigracioni te ekonomia, politika e jashtme dhe rekordi i Harris.
Nën udhëheqjen e Musk, X ka shkatërruar shumë nga mekanizmat dhe ekipet e dizajnuara për të siguruar shpërndarjen e të vërtetës dhe të teorive konspirative në platformë. Komisioni Evropian ka qenë duke hetuar X që nga viti i kaluar për pretendimet se nuk është në përputhje me Aktin e Shërbimeve Digjitale, një rregullore që synon të parandalojë aktivitetet e dëmshme online dhe përhapjen e dezinformatave. Gjigantët e teknologjisë që nuk arrijnë të përmbushin kërkesat e rregullatorëve përballen me gjoba të rënda financiare ose, potencialisht, një ndalim të plotë në të gjithë Bashkimin Evropian.
Musk ka insistuar se X nuk është duke promovuar qëllimisht përmbajtje të caktuar për fitim dhe se liria e shprehjes duhet të mbrohet me çdo kusht.
'Unë nuk dua të kem asnjë rol në përmbajtjen e moderuar,' tha Musk në një bisedë në qershor me Zëri i Amerikës. 'Unë dua që ai të jetë sa më transparent dhe gjithçka të ndodhë sipas rregullave të ligjit dhe të lejojmë njerëzit të vendosin çfarë duan të thonë, brenda kufijve të ligjit.'
I pyetur për qëndrimin e tij, Nederlof tha se X dhe platformat e tjera të mediave sociale duhet të kenë një 'detyrim moral' për të mbrojtur përdoruesit e tyre dhe për të siguruar që njerëzit të dinë se cilët janë përdoruesit që janë online.
'Dhe atëherë duhet të merren me llogaritë e rreme shumë më shpejt, sidomos kur njerëzit si unë që u janë vjedhur të drejtat e tyre për imazhin, ankohen për to,' tha ajo."