Gjermanët kanë jetuar në një ëndërr
Politika e tyre energjetike ka qenë një fantazi
Historia e tyre është e vjetër dhe merr shumë forma. Një version përrallor, i regjistruar dy shekuj më parë nga vëllezërit Grimm, tregon për një farë Karl Katz, një dhi në malet Harz të Gjermanisë qendrore. Një natë një dhi endacake e çon Katz-in thellë në një shpellë. I tunduar nga njerëz të çuditshëm, ai pi një ilaç dhe bie në gjumë. Me t'u zgjuar ai zbulon se nuk kanë kaluar orë, por vite. Bota rreth tij ka ndryshuar.
Hutimi i ndjerë nga Katz tani ndahet nga shumë gjermanë. Disa vite më parë, vendi më i pasur i Evropës ra në një gjendje jo krejt të përgjumur, por në gjendje të ecjes në gjumë. Të sapobashkuar dhe të përgjumur nga suksesi i tyre ekonomik dhe diplomatik, gjermanët u vendosën në një besim të rehatshëm se sistemi i tyre po funksiononte pothuajse në mënyrë perfekte. Politikat qeveritare filluan të udhëhiqen më pak nga pragmatizmi sesa nga vetëmashtrimi, pasi udhëheqësit i mbushnin votuesit me fjalë dehëse për prosperitet të përhershëm me fërkime minimale dhe, natyrisht, zero emetime.
Zgjimi, nën zhurmën e tankeve ruse që përplaseshin në Ukrainën e afërt, ka qenë i vrazhdë. Në një farë mënyre Gjermania e gjen veten jo, si Katz, vite në të ardhmen, por dekada në të kaluarën. Në vend që të lundronte në një autobahn drejt demokracisë liberale, pjesa më e madhe e botës ka rrëshqitur në lloje të shëmtuara populizmi që gjermanët i kujtojnë shumë mirë. Në vend që të shijojë një epokë bashkëpunimi paqësor, Gjermania po zbulon se armët dhe ushtarët - duke përfshirë ata amerikanë - janë kthyer papritur në kërkesë. Prosperiteti gjerman rezulton se nuk mbështetet vetëm në zellshmërinë e njerëzve të saj, si në versionin brohoritës të përrallave, por edhe në energjinë dhe fuqinë punëtore të importuar të lirë. Dhe sigurisht Vladimir Putin i këndshëm, i cili mbështjellë me dhurata tubacione të tëra plot me gaz natyror, rezulton të jetë një ujk.
E thënë thjesht, vitet e vetëkënaqësisë e kanë futur Gjermaninë në një turshi. Megjithatë, edhe pse institucioni pajtohet me shkallën e dilemës së tij dhe me sfidën e pamasë të ndryshimit të kursit, biseda e Gjermanisë me vetveten mbetet çuditërisht e çuditshme dhe pa urgjencë. Akoma më e çuditshme, në një vend që krenohet me hapjen e demokracisë së tij, është dështimi për të dhënë llogari për atë që shkoi keq. Po, disa personazhe publike me të drejtë janë qortuar që e kanë parë Rusinë me lente rozë. Por natyra sistematike e mashtrimeve të Putinit dhe e verbërisë së qëllimshme të Gjermanisë nuk janë eksploruar pothuajse. Askush nuk duket se dëshiron të flasë për atë që ndodhi "në shpellë".
Merrni parasysh varësinë e tmerrshme të Gjermanisë nga karburantet ruse. Kjo ndodhi jo vetëm sepse Putin joshi bizneset dhe politikanët me çmime të ulëta, duke rritur kështu pjesën e Rusisë në konsumin e gazit natyror të Gjermanisë nga 30% dy dekada më parë në 55% tashmë. Gjithashtu u morën vendime për tkurrjen e furnizimit me energji nga burime të tjera. Ndër shembujt e shumtë të marrëzisë së tillë, më i njohuri ka të bëjë me energjinë bërthamore. Kur një cunami goditi reaktorët bërthamorë japonezë në Fukushima në vitin 2011, qeveria e kancelares së atëhershme Angela Merkel, mbylli gjysmën e kapacitetit të prodhimit bërthamor të Gjermanisë praktikisht brenda natës. Ajo caktoi një datë mbylljeje për tre termocentralet e fundit të dhjetorit 2022, një objektiv që vetëm tani po vihet në pikëpyetje, pasi po afrohen mungesa të dëmshme të energjisë.
Megjithatë, ndoshta autogoli më i madh i Gjermanisë u shënua kundër industrisë së saj të gazit natyror. Gjermanët nuk kanë fatin e holandezëve fqinjë, fusha gjigante e Groningenit të të cilëve, thjesht një udhëtim me biçikletë nga kufiri, ka nxjerrë gaz me vlerë rreth 500 miliardë dollarë që nga viti 1959. Por as vetë rezervat e Gjermanisë nuk janë të vogla. Në fillim të mijëvjeçarit, Gjermania pomponte rreth 20 miliardë metra kub (bcm) gaz natyror në vit, mjaftueshëm për të përmbushur gati një të katërtën e kërkesës kombëtare. Por megjithëse gjeologët mendojnë se Gjermania ka të paktën 800 miliardë metra kub gaz të shfrytëzuar, prodhimi nuk është rritur, por përkundrazi ka rënë, në vetëm 5-6 miliardë metra kub, ekuivalent me vetëm 10% të importeve nga Rusia.
Arsyeja është e thjeshtë. Gjeologjia dikton që pothuajse i gjithë gazi i Gjermanisë mund të nxirret vetëm duke përdorur thyerje hidraulike, por publiku gjerman ka një frikë të paarsyeshme nga kjo. Në vitin 2017 qeveria e zonjës Merkel miratoi një ligj që në thelb ndalon "fraking" komercial (metodë e nxjerrjes së gazit), edhe pse firmat gjermane e kanë përdorur teknikën në vend që nga vitet 1950, pa asnjë incident të vetëm të raportuar të dëmtimit të rëndë mjedisor.
Shkaqet e frikës së publikut nuk janë të vështira për t'u gjetur. Në vitin 2008 Exxon, një firmë e madhe amerikane e naftës, propozoi zgjerimin e përdorimit të "fracking" në një vend në Gjermaninë veriore. Ndërsa ambientalistët u grumbulluan për të protestuar, partia e Gjelbërve gjithnjë e më me ndikim iu bashkua protestës. Kështu veproi edhe Russia Today, një kanal pro-Kremlinit, duke paralajmëruar se kjo metodë e nxjerrjes së gazit shkakton rrezatim, defekte të lindjes, çekuilibër hormonal, lëshimin e vëllimeve të mëdha të metanit dhe mbetjeve toksike dhe helmimin e rezervave të peshkut. Jo më pak një ekspert se vetë Putin deklaroi, përpara një konference ndërkombëtare, se "fracking" bën që nga çezmat e kuzhinës të dalë një lëngë sikurse është shkrirë goma.
Gjermanët duket se u pëlqejnë përrallat. "Përfundimisht ne hoqëm dorë nga përpjekja për të shpjeguar se "fraking është absolutisht i sigurt", psherëtin Hans-Joachim Kümpel, një ish-kreu i organit kryesor këshillues të qeverisë për gjeoshkencën. "Unë nuk mund të fajësoj vërtet njerëzit që nuk kanë njohuri për gjeologjinë nëntokësore, nëse gjithçka që dëgjojnë janë histori tmerri".
Prodhuesit gjermanë të gazit thonë se duke u dhënë një shans, me metodat e reja të nxjerrjes edhe më të pastër dhe më të sigurt, ata mund të dyfishojnë prodhimin e tyre brenda 18-24 muajsh. Në atë nivel Gjermania mund të pompojë gaz edhe në shekullin e ardhshëm. Kjo do të shkurtonte importet me rreth 15 miliardë dollarë në vit. Dhe kjo nuk është një përrallë. /Nacionale/
