Dita botërore e sindromës Down - Ligji që "i bën të barabartë' qe shumë kohë në sirtar të ministrit Murati
Më 21 mars shënohet dota borëtore e sindromës Down. Shoqata Down Syndrome Kosova ka organizuar fushatën vendore me moton “ Me Ne, Jo Për Ne".
Drejtoresha e kësaj shoqate, Sebahate Hajdini Beqiri në një intervistë për Nacioanle foli për mesazhin e motos. Ajo theksoi se vepanërisht mesazhin duan ta përqojnë tek institucionet publike që të kenë përkushtim e vëmendje më të madhe ndaj personave me Down sindromë.
"Shoqata Down Syndrome Kosova si çdo vit, prej kur jemi themeluar në vitin 2007 që për herë të parë është shënuar dita botrore e sindromës Down në 2007, edhe këtë vit kemi rganizuar një fushatë me një mori aktivitetesh. Të cilat kanë pasur dhe kanë për qëllim, sepse aktvitetet do të vazhdojnë deri në fund të muajit mars, senzibilizimin e shoqërisë mbi nevojat komunitetit.. Vetë moto e fushatës "Me Ne, Jo Për Ne", përqon mezash që shoqëria kosovare në theks të veçantë, institucionet publike përgjegjëse të kenë një vëmendje dhe një përkushtim më të madh ndaj komunitetit të personave me sindromën Down. Por, jo vetëm ndaj komunitetit tonë po në përgjithësi ndaj personave me aftësi të kufizuar".
Sipas saj, ka shumë të drejta që personat me aftësi të kufizuara i gëzojnë në letër, por që fatkeqësisht nuk gjejnë zbatim në terren.
"Ne e kemi ligjin për mbrojtjen e fëmijës, ky ligj i garanton një mori të drejtash për fëmijët në përgjithësi, po edhe për fëmijët me aftësi të kufizuar. Mirëpo ky ligj nuk gjen zbatim në terren. Nuk është vetëm ligji për mbrojtjen e fëmijës, kemi edhe ligje të tjera siç është ligji për arsimin parauniversitar, ligji për arsim, trajnim dhe punësimin e personave me aftësi të kufizuar. Ligj i cili obligon çdo institucion që të punësoj, nëse ka 50 punëtorë i 51-ti të jetë person me aftësi të kufizuar. Është për tu përshëndetur që tash para një muaji është bërë funksional edhe UNIREF-I që nëse një institucion nuk punëson person me aftësi të kufizuar duhet të paguaj një gjobë në bazë të këtij ligji. Të gjitha të hyrat që mbledhen nga këto gjoba, janë të dedikuara të përdoren për zhvillimin e aftësive apo për programe që mbështesin për trajnim apo aftësim profesional personat me aftësi të kufizuar", tha ajo.
Drjtoresha e Down Syndrome Kosova thekson se arsimimi i fëmijëve me aftësi të kufizuar vazhdon të mbetet sfidues. E 300 asistentët të parashikuar nga MASHT për fëmijët me aftësi të kufizuar, nuk do të plotësojnë as nevojat minimale.
"Ne kemi ligjin për arsimin parauniversitar, ligj i cili garanton arsimimin e fëmijëve me aftësi të kufizuar brenda shkollës në lagje ku ai jeton. Arsimimi fëmijëve me aftësi të kufizuar ende vazhdon të mbetet shumë sfidues. Edhe pse Ministria e Arsimit këtë vit ka ndarë buxhet për punësimin e 300 asistentëve në nivel vendi, ne kemi një numër mjaft të madh të fëmijëve, jo vetëm me sindromën Down, po në përgjithësi të fëmijëve me aftësi të kufizuar. Ky numër nuk do t'i plotësoj nevojat minimale...".
Projekligji i cili synon të trajtoj çdo person me aftësi të kufizuar në mënyrë të barabartë, në sirtar të ministrit Hekuran Murati që nga korriku i vitit të kaluar.
"Ne kemi edhe mungesë të legjislacionit. Në Kosovë ende nuk e kemi një ligj i cili i trajton një mënyrë të barabartë të gjithë perssonat me aftësi të kufizuar. Po flas nga këndvështrimi i komunitetit që përfaqësoj.. ne që nga viti 2016 kemi inicuar hartimin e një ligji për masën e gjerë, i referohen si ligj gjithpërfshirës, një ligj i cili synon të trajtoj çdo person me aftësi të kufizuar në mënyrë të barabartë. Në korrik të vitit 2022 është finalizuar projekligji dhe ka shkuar në kabinetin e ministrit Hekuran dhe ne jemi duke pritur nga korriku që ky projekligj të aprovohet nga Qeveria për ti hapur rrugë proceseve edhe më tutje..".
Tutje ajo tha se personat me sindromën Down mbështeten në kuadër të dy ligjeve. Ajo thotë se 100 eurot që marrin fëmijët nga mosha 1 deri në 18 vjeç, është shumë jashtëzakonist e vogël.
"Personat me sindromën Down, mbështeten në kuadër të dy ligjeve. Kemi ligjin që mbështet familjet që kanë fëmijë me aftësi të kufizuar dhe mbështet personat prej moshës 1-18 vjeç. Mbështetja është në vlerë financiare 100 euro në muaj. Kjo mbështetje është jashtëzakonisht shumë e vogël, sidomos duke e pasur parasysh nevojat që i kanë, po du me i dhënë theks të veçantë fëmijëve...".
Ndiqni intervistën e plotë:
