A mund të ndihmojë vërtet Terapia me Ndërrim Plazme për të jetuar më gjatë?

Makina kanë nevojë për ndërrim vaji për të funksionuar pa probleme. Disa ndikues të fushës së plakjes dhe një numër i vogël shkencëtarësh besojnë se ndërrimi i plazmës së gjakut te njerëzit mund të ketë një efekt të ngjashëm në ngadalësimin e plakjes biologjike. Kjo procedurë aktualisht ofrohet për mijëra dollarë për seancë në shumë klinika për jetëgjatësi.

“Në makinë, e ndërron vajin çdo 3,000 milje sepse pastron mbeturinat,” tha Dr. Eric Verdin, president dhe drejtor ekzekutiv i Institutit Buck për Kërkime mbi Plakjen. Ai tha se edhe gjaku mund të grumbullojë grimca potencialisht të dëmshme që mund të pastrohen me këtë terapi.

Një nga studimet e para për ndërrimin e plazmës si terapi kundër plakjes te njerëzit, e publikuar të martën në revistën Aging Cell, ofron dëshmi të hershme se ajo mund të ngadalësojë prishjen biologjike që shoqëron plakjen, edhe tek persona të shëndetshëm. Studimi i vogël me 42 pjesëmarrës, me moshë mesatare 65 vjeç, gjeti se ata që morën terapi me ndërrim plazme për disa muaj kishin përqendrime më të ulëta të përbërësve biologjikë që grumbullohen me plakjen, krahasuar me një grup kontrolli. Ky studim u sponsorizua nga Circulate Health, një startup për ndërrim plazme, dhe u bashkautorua nga Dr. Verdin, bashkëthemelues i kompanisë dhe kryetar i bordit shkencor këshillues.

Megjithatë, shumë shkencëtarë të tjerë që studiojnë ndërrimin e plazmës mbeten skeptikë. Përfitimet kundër plakjes për njerëzit e shëndetshëm “nuk janë provuar kurrë” në prova të mëdha klinike, tha Dr. Katayoun Fomani, profesoreshë dhe drejtoreshë mjekësore e bankës së gjakut në Universitetin e Alabamës në Birmingham. Ajo shtoi se nxjerrja e gjakut dhe zëvendësimi i plazmës me lëngje shtesë mund të rrezikojë pacientët me komplikime të panevojshme pa ndonjë përfitim të qartë.

Si funksionon procedura?

Ndërrimi i plazmës është një trajtim i njohur për disa çrregullime të gjakut, sëmundje autoimune dhe gjendje neurologjike, dhe zakonisht mbulohet nga sigurimet kur është mjekësisht i nevojshëm. Nuk mbulohet për qëllime kundër plakjes.

Gjatë terapisë, një profesionist shëndetësor – zakonisht një infermier i regjistruar ose teknik – lidh pacientin me një makinë që nxjerr gjakun. Makina ndan dhe hedh plazmën, e zëvendëson me plazmë donatori ose një lëng zëvendësues dhe më pas rikthen gjakun te pacienti. Lëngu zëvendësues shpesh përmban një përzierje kripe dhe proteinash si albumina; në disa raste shtohen edhe antitrupa ose ilaçe për të forcuar sistemin imunitar ose për të luftuar sëmundje të caktuara. Çdo seancë zgjat zakonisht disa orë.

Spitalet e përdorin ndërrimin e plazmës për të larguar grimca që përshpejtojnë sëmundjet, si antitrupat që sulmojnë sistemin nervor te pacientët me sklerozë të shumëfishtë. Por përkrahësit e kësaj procedure për jetëgjatësi thonë se mund të përdoret si masë parandaluese, për të larguar antitrupa dhe proteina inflamatore që nxisin plakjen biologjike (dëmtimin e qelizave dhe indeve).

Terapia me plazmë është një nga disa procedura eksperimentale të jetëgjatësisë që përfshijnë transfuzionin e gjakut, përfshirë trajtimin me plazmë të pasur me trombocite (që përqendron dhe injekton gjakun e pacientit në zona të dëmtuara) dhe një trajtim tjetër ku gjaku i një dhuruesi të ri i transfuzohet një marrësi të moshuar.

Çfarë tregon shkenca?

Shumica e kërkimeve për përfitimet kundër plakjes nga ndërrimi i plazmës janë bërë tek kafshët, kështu që rezultatet nuk mund të zbatohen automatikisht te njerëzit, tha Dr. Caroline Alquist, bashkëdrejtoreshë e Qendrës së Gjakut Hoxworth në Universitetin e Cincinnati-t. Një studim i vitit 2020 te minjtë gjeti se zëvendësimi i pjesës së plazmës me kripe dhe albuminë (një proteinë që lidhet dhe ndihmon në largimin e molekulave të dëmshme) dukej se kthente mbrapsht shenjat biologjike të plakjes, veçanërisht në tru, mëlçi dhe muskuj.

Deri tani, kërkimet te njerëzit janë fokusuar te pacientët me sëmundje të lidhura me moshën. Në një provë me afro 350 pacientë me Alzheimer, ata që iu nënshtruan terapisë me plazmë për rreth 14 muaj përjetuan rënie më të ngadaltë ose më të qëndrueshme të funksioneve njohëse, krahasuar me ata që morën placebo. Disa studime të hershme sugjerojnë gjithashtu se terapia me plazmë mund të përmirësojë shkallën e mbijetesës për njerëzit me sëmundje të mëlçisë.

Në studimin e Circulate Health, një grup mori infuzione me albuminë çdo disa javë; një grup tjetër mori albuminë plus një antitrup kundër infeksioneve; dhe një grup kontrolli mori vetëm kripe. Studiuesit përdorën dhjetëra teste për moshën biologjike për të matur gjakun e subjekteve disa herë gjatë regjimit 3–6 mujor. Ata vlerësuan se grupi që mori albuminë dhe antitrup zvogëloi moshën biologjike me rreth 2.6 vjet, ndërsa ata vetëm me albuminë panë një ulje prej afro një viti. Ata që morën vetëm kripe zakonisht panë një rritje të moshës biologjike gjatë studimit.

Cilat janë pyetjet e hapura?

Ndërsa studimi i Circulate Health është “interesant” dhe sugjeron se ndërrimi i plazmës ndikon në përbërjen e gjakut edhe pas procedurës, kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se ndihmon njerëzit të jetojnë më gjatë ose më shëndetshëm, tha Dr. Jeffrey Winters, drejtues i mjekësisë së transfuzionit në Mayo Clinic. Ai tha se studimi ishte shumë i vogël për të vërtetuar përfitime kundër plakjes; gjithashtu nuk e ndoqi pjesëmarrësit për më shumë se disa muaj, kështu që nuk është e qartë sa zgjasin efektet e ndërrimit të plazmës.

Autorët e studimit spekuluan gjithashtu se trajtimet mund të bëhen më pak efektive me kalimin e kohës, ndërsa trupi mësohet me infuzionet. (Pjesëmarrësit zakonisht nuk treguan shumë ndryshim në moshën biologjike pas matjes së tretë, krahasuar me grupin kontroll, duke sugjeruar se ndikimi mund të stabilizohet.)

Nuk është e qartë gjithashtu nëse rezultatet janë për shkak të trajtimit apo ndonjë faktori tjetër ndikues, siç është profili i pjesëmarrësve, të cilët ishin pacientë të shëndetshëm në zonën e Bay Area-s dhe u rekrutuan nga Circulate Health, shtoi Dr. Zbigniew M. Szczepiorkowski, profesor i patologjisë dhe mjekësisë laboratorike në Dartmouth Health.

Së fundmi, ndonëse ndërrimi i plazmës është një procedurë relativisht e sigurt, ajo sjell rreziqe, tha Dr. Winters: makina mund të dështojë, të dëmtojë qelizat e kuqe të gjakut dhe të shkaktojë anemi te pacienti, ndër rreziqe të tjera. Edhe pse klinikat e jetëgjatësisë përdorin kryesisht kripe dhe albuminë, plazma e dhuruesve mund të bartë infeksione.

“Veçanërisht duke pasur parasysh mungesën e provave në literaturë,” tha Dr. Winters, përfitimi nga përdorimi i ndërrimit të plazmës për jetëgjatësi “nuk është realisht aty.”

Artikull i New York Times.