Ndryshimet kaq drastike të motit, pasojë e ndryshimeve të ashpra klimatike

Për dy dekada radhazi, shkencëtarët janë bërë më konstruktivë dhe më të shpejtë në hetimin e lidhjeve mes ngjarjeve individuale të motit dhe ndryshimeve klimatike. Ata tani mund të analizojnë gjithçka, filluar nga valët e të nxehtit deri te uraganet – dhe në të shumtën e rasteve, mund ta bëjnë këtë pothuajse në kohë reale.

Vetëm në javët e fundit, shkencëtarët kanë zbuluar se ndryshimet klimatike rritën gjasat e përmbytjeve katastrofike në Afrikën e Jugut dhe nxehtësinë vdekjeprurëse në Azinë Jugore – ngjarje që ndodhën të dyja këtë pranverë.

Fusha, e njohur si "atribuimi i ngjarjeve ekstreme", ka qenë një nga fushat me zhvillim më të shpejtë të shkencës klimatike që kur filloi në fillim të viteve 2000. Dhe është akoma duke u përshpejtuar.

Një panel shkencëtarësh dhe ekspertësh, të mbledhur nga Akademitë Kombëtare të Shkencave, Inxhinierisë dhe Mjekësisë, u mblodh dje për të diskutuar përparimet më të fundit në shkencën e atribuimit dhe mënyrat se si ajo mund të vazhdojë të rritet.

Është një lloj përditësimi mbi zhvillimin e fushës gjatë viteve të fundit. Gjashtë vjet më parë, NASEM publikoi një raport të thelluar mbi atribuimin e ngjarjeve ekstreme, duke vlerësuar gjendjen e shkencës dhe duke rekomanduar fusha për përmirësim.

Raporti përshkruante një fushë që ishte ende e re, por që po përparonte me shpejtësi. Shkencëtarët ende po përmirësonin dhe standardizonin metodat që përdornin për të kryer studime të atributeve.

"Në vitin 2016, atribuimi i ngjarjeve ekstreme ishte ende diçka shumë e re", tha Friederike Otto, një shkencëtare klimatike në Imperial College London dhe bashkë-drejtuese e konsorciumit kërkimor World Weather Attribution. "Një nga arsyet e rishikimit ishte që njerëzit thoshin, 'A është kjo shkencë e vërtetë?"

Që nga raporti i fundit, fusha është zhvilluar. Sot, në literaturën shkencore ka qindra studime të atributeve të botuara. Shkencëtarët kanë standardizuar kryesisht metodat e tyre dhe ata mund të vlerësojnë me shpejtësi një shumëllojshmëri të llojeve të ndryshme të ngjarjeve të motit.

Në vitet e fundit, shkencëtarët kanë identifikuar një sërë ngjarjesh që me gjasë nuk do të ishin të mundshme pa ndikimin e ndryshimeve klimatike. Ata gjithashtu janë bërë më të shpejtë në analizimin e llojeve të caktuara të ngjarjeve. Në disa raste, grupet kërkimore janë në gjendje të përfundojnë një hetim pothuajse menjëherë pasi të ketë ndodhur një ngjarje e motit.

Dhe fusha po vazhdon të zgjerohet.

Shkencëtarët janë ende duke përmirësuar analizat e tyre për disa nga llojet më komplekse të ngjarjeve klimatike, si zjarret. Dhe ata kanë filluar të lidhin ndryshimin e klimës jo vetëm me vetë ngjarjet e motit, por edhe me dëmet ekonomike që shkaktojnë këto ngjarje. Vetëm disa studime kanë tentuar këtë lloj analize në vitet e fundit, por ekspertët thonë se ka të ngjarë të pasojnë më shumë.

"Shkenca e atribuimit vjen me një numër të mirë të këtyre rasteve", tha Michael Burger, drejtor ekzekutiv i Qendrës Sabin për Ligjin e Ndryshimeve Klimatike në Universitetin e Kolumbisë.

Derisa shumë prej këtyre rasteve janë hedhur poshtë gjatë viteve, shtoi ai, zakonisht nuk është për shkak se shkenca nuk është mjaft rigoroze. Më shpesh lidhet me ndërlikime të tjera ligjore.

Në të ardhmen, shkenca e atribuimit ka të ngjarë të përfshihet më shumë në rastet e ngritura nga qytetet, qarqet dhe shtetet kundër kompanive të karburanteve fosile, duke kërkuar kompensim për dëmet e shkaktuara nga rritja e nivelit të detit ose ngjarjet ekstreme të motit, sugjeroi Burger.

"Kjo është zona ku ne kemi më shumë gjasa t'i shohim këto pyetje të atribuimit të ngjarjeve ekstreme në qendër", tha ai. "Në rastet që kërkojnë dëmshpërblim për kontributet e faktorëve të veçantë në ndryshimin e klimës."

Me rritjen e vëmendjes në fushën e atribuimit të ngjarjeve, panelistët patën një sërë rekomandimesh për të ardhmen.

Politikëbërësit nganjëherë janë të hutuar se si duhet të përfshijnë studimet e atributeve në planet e tyre të veprimit për klimën, tha Shannon Osaka, një gazetare klimatike në Grist dhe një ish-kërkuese akademike që studioi perceptimin social të shkencës së atribuimit. Ka vend për më shumë diskutime se si, saktësisht, kjo fushë e shkencës mund të ndikojë në politikën klimatike në të ardhmen.

Studimet e atributeve gjithashtu mund të zgjerojnë fushën e tyre për t'u fokusuar më gjerë në ndikimet klimatike dhe dëmet e shkaktuara nga ngjarjet ekstreme. Dhe ata mund të vënë një theks më të madh në arsyet pse disa komunitete janë më të prekshme se të tjerët.

Studimet e atributeve zakonisht përqendrohen në mënyrat se si ndryshimi i klimës e ka bërë një ngjarje moti më të rëndë ose më të mundshme për të ndodhur. Por është e rëndësishme të hetohen të gjitha arsyet e tjera që një ngjarje mund të ndikojë në shëndetin dhe mirëqenien publike, duke përfshirë pabarazitë sociale, dhe përpjekjet për elasticitet dhe përshtatje lokale.

Këto lloj çështjesh mund të ndikojnë në cenueshmërinë e një komuniteti ndaj përkeqësimit të fatkeqësive klimatike. Ato mund t'i bëjnë rezultatet më të mira ose më të këqija për grupe të caktuara njerëzish.

"Në vitet e fundit mendoj se ka pasur gjithnjë e më shumë mbulim të atributeve", tha Osaka. "Dhe ndonjëherë ky mbulim vjen pak në kurriz të fokusimit në cenueshmërinë dhe mënyrën se si një rrezik meteorologjik mund të kthehet në një fatkeqësi përmes situatave themelore socio-ekonomike."

Është e rëndësishme t'i theksohet publikut se "nuk është vetëm ndryshimi i klimës", shtoi ajo. "Ka edhe rreziqe të tjera."