Intervistë më gazetarin palestinez, Yousef Alhelou: Askush nuk mund të hyjë e as të dalë nga Gaza

Përshëndetje Jusuf, para se të fillojmë këtë intervistë, më lejoni t'ju shpreh ngushëllimet për humbjen e anëtarëve të familjes suaj dhe keqardhjen për atë që ata po kalojnë. Nuk mund të imagjinoj dhimbjen që ju po përjetoni në këto momente. Faleminderit që gjetët kohë të flisni me mua.

Është kënaqësia ime. Nuk kam kërkuar të lindja palestinez, vetëm kam pasur fatin e tillë. Si gazetar palestinez, i cili kam mbuluar ngjarjet në Gaza për gati 25 vjet, është detyra ime morale të vazhdoj të raportoj për atë që po ndodh në Gaza, edhe pse nuk jam aty. Për fat të keq, kam humbur pjesëtarë të familjes së ngushtë, motrën time dhe gjashtë fëmijët e saj. Ata u bombarduan brenda shtëpisë së tyre, dhe mbetjet e tyre ende janë diku nën rrënoja deri në këtë moment që po flasim. Kjo ndodhi në dhjetorin e vitit të kaluar. Kam pasur fatin të vizitoj Gazën verën e kaluar, ku takova familjen time, përfshirë dhe motrën time, e cila tashmë është martire. Shpresoj që Allahu ta shpërblejë me xhenet. Është shumë e dhimbshme të shoh popullin tim duke vuajtur dhe duke u ndëshkuar në mënyrë kolektive nga Izraeli. Gaza është kampi më i madh i hapur i përqendrimit. Gjatë këtij gjenocidi, Izraeli e ka shndërruar Gazën në kampin më të madh të shfarosjes, sepse nuk ka asnjë vend të sigurt në Gaza. Unë jam rritur në rrugët e Gazës, jam shkolluar në shkollat e Kombeve të Bashkuara, dhe ndiejmë që është fati ynë të kemi lindur nën okupimin ushtarak. Pavarësisht të gjitha mizorive, është shumë zhgënjyese të shohësh se si bota po lejon që ky gjenocid të vazhdojë. 50 mijë njerëz janë vrarë, përfshirë 15 mijë fëmijë. Mbi 100 mijë persona janë lënduar dhe shumica e territorit të Gazës është shkatërruar. Jeta e përditshme është shkatërruar. Është e papranueshme që ky gjenocid, gjenocidi më i madh i dokumentuar ndonjëherë nga vetë viktimat, të vazhdojë. Kjo vuajtje duhet të ndalet.

Ju ende keni anëtarë të familjes në Gaza. A mund të na përshkruani se si është jeta atje në këto momente? Çfarë ju thonë ata, a mund të kontaktojnë me ju? Çfarë po thonë për përditshmërinë e tyre?

Arrij të kontaktoj me ta kohë pas kohe, pavarësisht mungesës së madhe të komunikimit sepse Izraeli kontrollon valët e komunikimit në Gaza. Gaza është një burg i madh; nuk mund të dalim as të hyjmë. Kishim një aeroport në vitet 2000, por Izraeli e shkatërroi. Nuk kemi as port detar. Pra, njerëzit janë të bllokuar. Familja ime jeton në pjesën veriore të Gazës dhe janë detyruar të largohen nga shtëpia e tyre disa herë për të kërkuar strehim në vende të tjera. Ata po vdesin nga uria; disa anëtarë të familjes sime, që nga 7 tetori, kanë humbur të paktën 25 kilogramë, sepse nuk po arrijnë të gjejnë ushqim (fruta, perime, mish, peshk) dhe as ilaçe. Ata po mbijetojnë me ushqime në kanaçe që pothuajse kanë skaduar dhe pak miell. Ata më thonë se po presin vdekjen e tyre, sepse bombardimet nuk pushojnë kurrë dhe granatimet e tankeve nuk ndalen. Gaza është një hapësirë shumë e populluar dhe kur një bombë bie, padyshim se vret dhe plagos shumë njerëz. Jemi duke folur për 2,5 milionë njerëz që jetojnë në 365 km². A mund ta imagjinosh? Popullsia e Gazës është dyfishi i popullsisë së Kosovës. Prandaj, ata janë duke pritur momentin që të dëgjojnë një lajm të mirë për një armëpushim, që ky gjenocid të përfundojë. Po bëhet gati një vit, a mund ta imagjinosh një gjenocid që zgjat një vit? Njerëzit në Gaza janë të rraskapitur mendërisht, fizikisht të lodhur, nuk ka asnjë siguri. Ata nuk mund të bëjnë një gjumë të qetë sepse janë tërë kohën nën vëzhgimin e dronëve izraelitë, të cilët bëjnë shumë zhurmë. Ata janë të shqetësuar gjithë kohën, fëmijëria e tyre është e shqetësuar. Ky është viti i dytë që nxënësit nuk kanë shkuar në shkolla apo universitete. Izraeli ka shkatërruar gjashtë universitete të Gazës, shkolla, xhami, kisha, furra buke, infrastrukturën – çdo gjë është shkatërruar në Gaza për "kënaqësi" nën petkun e "vetëmbrojtjes". Ne e dimë që bota është bashkëfajtore; ka një konspiracion ndërkombëtar të heshtjes dhe standarde të dyfishta ndaj Palestinës dhe Ukrainës. Palestinezët kanë vuajtur mjaftueshëm, dhe vuajtja e tyre nuk ka filluar më 7 tetor, por 76 vite më parë.

Ju keni lindur dhe jeni rritur në Gaza. Si ishte për ju të rriteshit nën okupim? E dimë që asgjë nuk ka filluar më 7 tetor. Si ishte për ju përditshmëria dhe si shkonit në shkollë nën okupimin izraelit?

Më kujtohet shkolla fillore, ku shihja makinat izraelite duke patrulluar rrugët e Gazës, qëllonin mbi popullin palestinez, veçanërisht studentët dhe fëmijët. Kam parë trupa të vdekur para meje kur isha fëmijë. Kjo ka gdhendur personalitetet tona – pse po na ndodh kjo neve? Ne duhet të jemi njerëz normalë, të jetojmë në paqe, pa frikë dhe dhunë. Kjo ka riformuar personalitetin tonë dhe na ka bërë të mendojmë se duhet të bëjmë diçka për të çliruar tokën tonë. Gjyshërit dhe prindërit tanë na kanë treguar historinë se si janë detyruar të ikin nga shtëpitë e tyre në 1948 dhe 1967. Unë jam pasardhës i refugjatëve, por kam lindur në Gaza, ndërsa gjyshi dhe babai im kanë lindur në "Palestinën historike," pak kilometra larg Gazës. Dy të tretat e popullsisë së Gazës janë pasardhës të refugjatëve, prandaj Gaza konsiderohet kryeqyteti i rezistencës në Palestinë. Sepse të paktën dy milionë njerëz janë refugjatë, dhe vetëm gjysmë milioni janë popullsi autoktone e Gazës. Të qenit një fëmijë i lindur në Gaza më ka shtyrë të bëhem gazetar, sepse kam dashur të tregoj historinë e njerëzve të mi dhe të ekspozoj krimet. Edukimi është i padiskutueshëm për ne. Isha me fat që arrita të marr një bursë. Tregimi i së vërtetës është në gjakun tonë dhe kurrë nuk do të ndalojmë.

Në Kosovë, nuk shohim mbështetje të madhe për Palestinën, sepse Palestina nuk e njeh pavarësinë e Kosovës. Si e sheh ti këtë si palestinez?

Ne, palestinezët, vlerësojmë mbështetjen e kujtdo, pa marrë parasysh etnicitetin, kombësinë apo përkatësinë politike. Sepse ne kemi jetuar vetëm në këtë konflikt dhe kemi parë miliona njerëz që kanë protestuar në kryeqytetet e botës. Jam i lumtur dhe i nderuar që jam në Prishtinë; isha edhe në Tiranë. Është interesante për mua të jem në këtë pjesë të Ballkanit, sepse ju keni përjetuar padrejtësi dhe shtypje të ngjashme me ne. Desha të mësoj më shumë për historinë tuaj dhe të bashkëndjej me ju, ashtu si ju jeni solidarizuar me ne. Mësova se disa të rinj kanë organizuar një numër aktivitetesh në solidaritet me Palestinën, gjë që më bën të lumtur kur shoh njerëz që bashkëndjejnë me vuajtjet tona. Sepse vuajtjet tona nuk kanë filluar më 7 tetor. Izraeli është fokusuar në atë ditë sepse dëshirojnë të justifikojnë sulmet e tyre; ata kanë krijuar shumë gënjeshtra dhe fabrikime, sepse kërkonin një arsye për të sulmuar palestinezët. Ne, populli i Palestinës, vlerësojmë çdo mbështetje, nga kosovarët, shqiptarët. Ka edhe shumë hebrenj që na mbështesin kauzën tonë. Ndoshta ka një keqkuptim; ndoshta politikanët tanë kanë zemëruar popullin e Kosovës duke mos njohur pavarësinë e tyre, por si palestinez, nëse do të kisha mundësi, do ta njihja pavarësinë e Kosovës menjëherë. Do të doja t'i tregoja gjeneratës së re se ndoshta politikanët tanë janë rreshtuar përkrah armiqve tuaj, por ne njerëzit nuk duhet të ndëshkohemi për vendimet që liderët tanë kanë marrë. Ne folëm për Jaser Arafatin...

Po, Jaser Arafat është takuar me "Kasapin e Ballkanit," Sllobodan Millosheviq, gjatë kohës së luftës në Kosovë, në mesin e krimeve të luftës që po kryheshin në Kosovë. Ai nga Beogradi dha mbështetjen për Millosheviqin. Kjo është e ngulitur në kokat e kosovarëve; ata e panë këtë takim në një moment kur po prisnin mbështetje nga kushdo. A ka kjo të bëjë me mungesën e mbështetjes, apo Arafat përfaqëson mendimin e shumicës së popullit palestinez?

Nuk po arsyetoj vendimet e tij, por mendoj se ai e bëri këtë lëvizje pasi që ishte duke kërkuar aleanca dhe aleatë. ShBA-të nuk kanë qenë kurrë ndërmjetësues të mirë për palestinezët. Ai mund të ketë kërkuar ndihmë nga Rusia, ndoshta edhe nga Serbia, ndoshta nga mungesa e dijes për të drejtën e Kosovës për pavarësi. Nuk jam këtu për të kërkuar falje popullit kosovar, sepse nuk përfaqësoj autoritetet palestineze apo Arafatin, por mund të them se politika është e ndërlikuar dhe shpeshherë "e pistë." Mendoj se Kosova duhet të njihet si një shtet i pavarur. E vlerësoj shumë mbështetjen që i keni dhënë popullit palestinez, dhe ndoshta kjo do të ndryshojë në të ardhmen. Sepse edhe ne vuajmë nën okupimin izraelit dhe ju keni të drejtë të jeni të pavarur pa kërcënime nga fqinjët tuaj. Ndoshta Arafati e bëri atë takim nga mungesa e mbështetjes së shteteve arabe, sepse edhe neve na mungon kjo mbështetje. Ndjejmë dhimbje që shtetet arabe dhe bota islamike nuk na mbështesin siç duhet. Ndoshta ai kërkonte mbështetje nga cilido lider botëror që ishte i gatshëm të siguronte armatim për rezistencën palestineze. Megjithatë, ju e keni të drejtën të njiheni si shtet.

Çdo popull i shtypur ka të drejtën e rezistencës, por nga ajo që mund të shohim, janë njerëz që fajësojnë Hamasin për atë që ka ndodhur që nga 7 tetori.

Shumë nga popujt që kanë arritur të fitojnë pavarësinë e tyre nga kolonializmi e kanë bërë këtë përmes rezistencës së armatosur; disa, që kanë pasur më shumë fat, e kanë arritur përmes bisedimeve paqësore. Nëse pyet këdo: nëse dikush vjen në shtëpinë tënde, ta vjedh shtëpinë dhe të detyron të jetosh vetëm në një dhomë, fillimisht mund ta pranosh përkohësisht, por kur të forcohesh, do ta rimarrësh shtëpinë tënde në çdo mënyrë që mundesh. Sipas ligjeve ndërkombëtare, rezistenca nuk është e paligjshme; njerëzit kanë të drejtë të rezistojnë ndaj okupimit. Pse populli ukrainas ka të drejtë të rezistojë ndaj okupimit rus, ndërsa e njëjta e drejtë nuk zbatohet për popullin palestinez? Këto janë standarde të dyfishta dhe hipokrizi. Palestinezët i kanë provuar të dy opsionet; ne kemi tentuar përmes procesit të paqes që u nënshkrua nga Arafati dhe Isak Rabini në vitet '90, në Oslo. Por deri në fund të vitit 2000, ndërmjet viteve '93 dhe 2000, ne duhej të kishim mundësinë të themelonim shtetin tonë palestinez. Por gjatë kësaj periudhe paqësore, Izraeli e trefishoi dhunën dhe okupimin, duke vrarë shumë njerëz. Ata nuk u pajtuan të na lejojnë të themelojmë shtetin tonë palestinez. Ajo marrëveshje paqeje ishte bërë me qëllim të shtypjes së kryengritjes së parë, që filloi në vitin 1987. Edhe kryengritja e dytë, "Intifada", filloi në vitin 2000 kur kryeministri i atëhershëm Ariel Sharon provokoi palestinezët duke vizituar xhaminë Al-Aksa në vendin e shenjtë në Jerusalem. Kjo shtypje ka vazhduar për shumë vite, dhe popujt gjithmonë kanë të drejtë të rezistojnë me çdo mjet që kanë. Natyrisht që jemi kundër vrasjes së civilëve nga të dy anët. Por Izraeli po shijon mosndëshkueshmërinë; ata po vrasin popullatën civile, fëmijët dhe gratë, duke kryer krime nga më mizorët. Izraeli është një shtet mbi çdo ligj ndërkombëtar dhe nuk po respekton Konventën e Gjenevës, duke kaluar çdo vijë të kuqe. Kjo është arsyeja pse ata nuk ndihen të përgjegjshëm. Netanjahu nuk e ka fare në mendje çfarë po bën ushtria e tij – duke i lënë njerëzit të uritur dhe duke i shfarosur.

A mendoni se mungesa e mbështetjes nga shtetet arabe ka ndikuar që edhe shtetet e tjera të mos mbështesin Palestinën? Të gjitha këto vende të pasura arabe po qëndrojnë të heshtura përballë gjenocidit që po ndodh në Gaza. A nuk e shohin Palestinën si një shtet arab?

Izraeli po frikëson rajonin duke rrafshuar Gazën, duke përdorur të gjithë logjistikën për të ulur moralin e popullit palestinez dhe ka bërë Gazën një shembull për të tjerët: nëse guxoni të sulmoni Izraelin, ky do të jetë fati juaj. Palestinezët janë shpërfillur nga shtetet arabe; ata janë të dëshpëruar, veçanërisht nga Egjipti dhe Jordania, sepse këto shtete kanë nënshkruar marrëveshje paqeje me Izraelin. Ne nuk duam t'i shkelim marrëveshjet e tyre. Kjo është një arsye pse nuk kemi mbështetje nga shtetet arabe. Ky është gjithashtu një aspekt që shpjegon pse vendet perëndimore nuk ndërhyjnë, sepse ato thonë se shtetet arabe duhet të marrin refugjatë palestinezë dhe të ndërhyjnë. Por ata e dinë, dhe ne e dimë, se liderët arabë janë nën presionin e administratës amerikane, e cila i këshillon që të mos kundërshtojnë Izraelin, të mos shfaqin zemërim, dhe të kujdesen për popullin dhe problemet e tyre të brendshme, në vend që të interesohen për palestinezët.

Pse ka kaq shumë presion nga SHBA-të?

Sepse ata dëshirojnë të mbështesin Izraelin. Izraeli është si një fëmijë i llastuar, dhe ky fëmijë po rritet dhe është bërë një fëmijë i dhunshëm që nuk mund të kontrollohet. Izraelit i është dhënë drita e gjelbër nga SHBA-ja. Amerika dëshiron që Izraeli të jetë "njeriu i frikshëm", që t'u frikësojë njerëzve në Lindjen e Mesme, të kontrollojë rajonin, të spiunojë, dhe të vjedhë burimet natyrore të rajonit. Nën pretekstin se hebrenjtë kanë të drejtë të jetojnë në Palestinë, sepse kjo është toka e premtuar nga Zoti, pavarësisht se cionizmi është një lëvizje sekulare, ata prapë thonë se toka u është premtuar nga Zoti 2,000 vite më parë. Ka shumë kontradikta midis aspektit fetar dhe atij sekular. Ky është një nga arsyet pse shtetet arabe nuk ndërhyjnë, sepse atyre u intereson e ardhmja e tyre si presidentë/kryeministra. Një pjesë tjetër është se këto vende e dinë se Izraeli ka një lobi të fuqishëm cionist, dhe nëse e kritikon cionizmin dhe entitetin e shtetit të Izraelit, ata do të klasifikohen si mbështetës të rezistencës palestineze. Ata do të shihen si anti-semitë, edhe pse ne arabët palestinezë jemi vetë semitë, nuk mund të jemi kundër vetes. Më pak a shumë, Amerika sundon botën, është një superfuqi botërore, dhe kushdo që kundërshton Amerikën apo edhe Izraelin në rajon, do të ndëshkohet. Arsyeja pse Hamasi ka gjetur bashkëpunim me Iranin është sepse nuk ka gjetur këtë mbështetje në asnjë shtet arab. Njerëzit nganjëherë kërkojnë aleatë dhe mbështetje nga kushdo që shpreh gatishmëri për t'i ndihmuar. Kjo është arsyeja pse Hamasi ka kërkuar ndihmë nga Irani.

Ju si gazetar e keni parë si mediat perëndimore kanë raportuar mbi konfliktin. Çfarë keni parë në këto raportime?

Mendoj se për shkak të rrjeteve sociale, mediat tradicionale nuk mund të shmangin më tregimin e këtyre videove. Ne, si palestinezë, kemi fituar luftën online sepse çdo gjë po shpërndahet menjëherë në rrjetet sociale, pa u edituar. Çdo person në Palestinë që ka një telefon të mençur është shndërruar në gazetar, gazetar-qytetar. Edhe influencuesit kanë ndryshuar përmbajtjen e videove të tyre, nga udhëtimet dhe ushqimi në raportime për atë që po ndodh. Secili e ndjen si obligim të raportojë mbi atë që po ndodh. Jusuf: Kjo është duke ndodhur për të ekspozuar krimet. Qindra mijëra video të dhimbshme, me fëmijë, nëna, baballarë të vrarë apo plagosur... Ndërkohë që llogaritë tona në rrjetet sociale janë duke u censuruar, si p.sh. nga META, sepse po i shfaqim këto video, nga ana tjetër, keni forcat okupuese të Izraelit (IDF), të cilat me krenari tregojnë krimet e tyre online dhe nuk censurohen.

Meqë të gjithë po ngarkojnë video online, a mendoni se këto pamje do të përdoren në të ardhmen nga Gjykata Ndërkombëtare kundër Izraelit?

Këto pamje do të qëndrojnë në rrjet përgjithmonë, sepse jetojmë në kohën e digjitalizimit dhe ato do të shërbejnë si prova nga çdo gjykatë ndërkombëtare. Ato janë aty, dhe dëshmitarët po flasin për vuajtjet e tyre. Kur unë ndaj këto video me 1 milion ndjekës në llogarinë time, shumë ndjekës etiketojnë ICJ, ICC, etj. Sepse është material i paedituar, janë prova dhe duhet të përdoren. Këto video duhet të jenë një rikujtim për gjeneratën e ardhshme, për brutalitetin dhe mizorinë e asaj që Izraeli ka bërë në Palestinë. Ajo që po ndodh në Gaza është një formë ndëshkimi kolektiv. Secili në Gaza po ndëshkohet kolektivisht; askush nuk është imun.

Si duket e ardhmja për palestinezët?

Ne nuk duhet të humbasim shpresën, por e ardhmja është e zymtë. Nëse bota nuk është në gjendje të ndalojë një gjenocid për një vit, atëherë çfarë mund të presim nga bota? Palestinezët kanë të drejtë për vetëvendosje, të kenë një shtet të pavarur. Historikisht, kjo është toka e Palestinës. Izraeli ka ardhur nga Evropa, si një dhuratë nga Britania e Madhe, dhe që nga ajo ditë, ne vazhdojmë të vuajmë. Por kam shpresë se ndërgjegjësimi është në rritje. Ajo që po ndodh në Gaza është një hapje sysh; gjeneratat e reja në të gjithë botën kanë filluar të edukojnë veten. Kjo ka gjasa të ndryshojë narrativën, dhe bota nuk do të tolerojë më mbështetjen e padiskutueshme ndaj Izraelit. Izraeli nuk do të jetë kurrë një vend i sigurt; ajo që po bën në Gaza nuk e bën një vend të sigurt. Nuk do të ketë kurrë paqe dhe stabilitet në Lindjen e Mesme, në rajon, apo edhe në botë, pa gjetur një zgjidhje për çështjen palestineze. Siç ka thënë Nelson Mandela, “Liria e botës është e paplotë pa lirinë e Palestinës.”